Samenwerkingsscholen en fusies als antwoord op de krimp

Eindelijk is het dan zover! Al jaren leeft bij de PvdA de wens om een integraal huisvestingsplan op te stellen en nu ligt het er gelukkig dan. Elf jaar geleden al deed mijn collega en voorganger als woordvoerder onderwijs Roelof Bosma meermalen het dringende verzoek aan het toenmalige college.

Wij zijn bijzonder verheugd dat andere aanbevelingen die door de PvdA regelmatig zijn ingebracht, in dit document zijn verwerkt. Voor ons was het zonneklaar dat de verzuiling een achterhaald idee is. Het is te gek voor woorden dat stelselmatig werd vastgehouden aan elke zuil zijn eigen school. Een situatie zoals die tot voor kort bestond in Noordhorn, Oldehove en Aduard. In dit verband is het prettig om het volgende citaat in het rapport te lezen: ‘Veel dorpsbewoners zijn van mening dat door het samengaan van scholen het wederzijds begrip toeneemt’.

Het mooist is het als elk kind naar dezelfde school kan. Die school bestaat eigenlijk al: de openbare school, open voor alle leerlingen van alle gezindten. Zo lang het nog niet het geval is, dat álle leerlingen naar één en dezelfde school gaan, zullen wij blijven pleiten voor samenwerking tussen de scholen.

Met samenwerking tussen scholen kun je voor elkaar krijgen dat in elk dorp zo lang mogelijk een school open blijft. Dat is belangrijk voor de leefbaarheid in het dorp, en het is natuurlijk fijn als een kind dichtbij, in eigen dorp fietsend of lopend naar school kan. Samenwerken is zeker ook van belang, nu de opheffingsnorm, vanwege toegenomen druk op onderwijsopbrengsten, in de praktijk rond de 80 leerlingen komt te liggen, maar landelijk nog wel op 23 ligt. Regionale overeenstemming is dan zelfs zeer noodzakelijk. Dus is het heel mooi dat dit rapport breed gedragen wordt door meerdere deelnemende schoolbesturen die in meerdere gemeenten vertegenwoordigd zijn.

Dit rapport kunnen we zien als een gezamenlijk antwoord op de krimp. Krimp in de regio, qua inwonertallen, maar ook krimp in de zin van teruglopende leerlingaantallen. En krimp in leerlingaantallen leidt automatisch tot krimp in financiële mogelijkheden voor schoolbesturen. Het is daarmee dus wel een uit nood geboren visie.

Wij hadden graag gezien dat het een visie is die een uitvloeisel was van een autonome wil bij de partners tot samenwerken. Voor de PvdA is het helder dat gemeenten en scholen elkaar in krimpsituaties bitter hard nodig hebben. Scholen zijn afhankelijk van leerlingen, gemeenten zijn afhankelijk van inwoners, die blijven of zich juist vestigen dankzij het in standhouden van de voorzieningen met een belangrijke plaats voor de school!

Het is goed dat de gemeente heeft aangegeven dat, afgezien van de brede school, nieuwbouw voor scholen er voorlopig niet inzit. De ‘fusies’ hebben immers al te veel aan af te schrijven boekwaarde voor de gemeente gekost.

Wat het voortgezet onderwijs betreft vindt de PvdA het jammer, dat er voor de onderbouwleerlingen geen mogelijkheden voor openbaar onderwijs in de gemeente Zuidhorn zijn. Met een prognose van teruglopende leerlingaantallen in het voortgezet onderwijs is het ook niet wijs om het nu te beginnen. Maar in de toekomst is het wel iets om in de gaten te blijven houden.

Tenslotte kunnen we de conclusies in het plan, over de problemen die ontstaan en de oplossingen die daarvoor nodig zijn, onderschrijven. We verwachten van het college en de schoolbesturen dat ze in kaart brengen welke kosten er de komende jaren op ons af komen en hoe we daar mee zullen omgaan.

Bij de behandeling in de raad bleek dat veel partijen de opvatting van de PvdA kunnen volgen. Ook de christelijke partijen zijn nu zo ver. Jarenlang vasthouden aan ‘eigen identiteit’ is vervangen door een realistischer kijk. Als de nood blijkbaar hoog genoeg is, komt het inzicht blijkbaar vanzelf…